Meyve ve sebze sanayii, Türkiye'nin tarım ve gıda ihracatına en fazla katkıyı yapan sektörlerden biri konumunda.
Gerçekten de, dünya çapında bir üretim potansiyeline sahibiz. Türkiye, büyük aksilikler olmazsa, yaş meyve ve sebzede 2021 yılını şu performansla kapatacak; sebze üretimi 31 milyon ton ve meyve üretimi 25 milyon ton olacak. Yani toplamda 56 milyon ton üretim rakamı ile dünyada 5'inci sırada yer almaya devam ediyoruz. Sebze üretiminde Türkiye dünyada 4'üncü, meyvede ise 6'ncı sırada!
TEK SEÇENEK İHRACAT
Şimdi gelelim asıl konuya. Derdimiz ille de ihracat! Çünkü başka seçenek yok. Bu gerçeği bilelim ve kabul edelim. Geleceğe yönelik tarım politikalarını da ona göre belirleyelim.
Tabii aslında ihracat gerçeği sadece yaş meyve ve sebze için değil bütün tarım ve gıda sektörü için geçerli. Tarım ve gıdada, "Üretim Odaklı Tarım Politikalarından, İhracat Odaklı Tarım Politikalarına Geçiş" kararı, Türkiye ekonomisi için de bir dönüm noktası olabilir. Ama bu sorunsalı daha sonra tartışacağız, bugünkü yazımızda, meyve ve sebzeyi konuşuyoruz. Yine bilindiği gibi, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 2021'i Uluslararası Meyve ve Sebze Yılı ilan etmişti.
FAO, bu ilanı yaparken ortaya şu gerekçeyi koyuyor. İnsanoğlu, sağlıklı bir hayat için daha fazla meyve ve sebze tüketmeli. Nitekim özellikle Pandemi süreci meyve ve sebze yemenin insan sağlığı için taşıdığı önemi bir kere daha öne çıkarıyor.
KENDİNE YETEN ÜLKE
Üretim rakamları dikkate alındığında, Türkiye'nin yaş meyve ve sebze üretiminde fazlasıyla kendine yeterli bir ülke olduğu apaçık gözüküyor. Burada hemen bir parantez açalım. Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki büyük dengesizlik başka bir yazının konusu!
Tekrar ihracata dönersek, Türkiye şu ana kadar, meyve ve sebze üretimindeki büyük çeşitlilik ve kalite potansiyelini katma değerli ihracata çevirebilmiş değil. İşte esas üzerinde durmamız gereken husus da burası. Yaş meyve sebze ve mamulleri ihracatında bu yıl Türkiye ilk defa 3 milyar doları geçmiş olacak. Güzel bir gelişme ancak yeterli mi, asla değil. Zaten Ege Yaş Meyve Sebze ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, "İhracat rakamında ciddi artışlar var.
Fakat çıtayı çok daha yukarıya çıkarma çabası içindeyiz. Çünkü bu potansiyeli görüyoruz" diyor.
FARKINDALIK ÇALIŞMASI
Mersin Ticaret Borsası Başkanı Abdullah Özdemir ise, "Türkiye'yi dünyanın yaş meyve ve sebze merkezi haline getirebilmek için her türlü avantaja sahibiz," ifadesinde bulunuyor. Toplam üretimin 56 milyon tona ulaştığı bir ülkede 4 milyon tonu geçen ihracat miktarı olması gerekenin çok altında. Hedef neden 10 milyon ton olmasın! Dolayısıyla ihracat rakamı da neden en az iki kat artmasın! Bilelim ki, bunlar hayal değil.
Ayrıca ihracatçıların da böyle hedef ve projeleri olduğunu biliyoruz. Bu arada yaş meyve ve sebze sektörünün, FAO kararını kamuoyunda yeteri kadar anlattığı ve farkındalık yarattığını düşünmüyorum.
Yıl sonuna daha iki ay var, bir şeyler yapmalı; meyve ve sebze üretim, ihracat ve tüketim konularında söyleyecek çok sözümüz olmalı.
