Beş yıllık dönemi kapsayan stratejik planını kamuya duyurdu Merkez Bankası. İlkinin 2002 yılında yaptığı stratejik plan çalışmaları 2011 yılına kadar 3 yıllık dönemi kapsıyordu. Bu hafta açıklanan 2014-2018 yıllarını kapsayan yeni plan bir yerde "2011 Stratejik Planı"nın revizyonu niteliğinde. İçinde bulunduğumuz yılda ve önümüzdeki 4 yılda kamusal, küresel ve kurumsal alanlarda neleri gerçekleştirmek istediğini daha doğrusu hangi amaçlar doğrultusunda temel politikalarını uygulayacağının çerçevesini çiziyor "Stratejik Plan" ile...
Merkez Bankası klasik ve alışageldiğimiz cümleyle başlıyor planına; "Önümüzdeki dönemde de bankamızın misyonuna ve vizyonuna bağlı kalarak bağımsızlık, güvenilirlik, kamu yararı, şeffaflık, hesap verme, etkililik ve etkinlik olarak belirlemiş olduğumuz bankamızın temel ilkeleri çerçevesinde çalışmalarımıza devam edeceğiz." Tabii ki temenni değil bunlar. Özellikle temel ilkelerin başına konun "Bağımsızlık" ilkesi kanun ile Merkez Bankası'na yüklenmiş olan bir misyon.
ÜÇ ALANDAKİ HEDEFLER
Planın ana hatları şöyle...
Öncelikle altı çizilen 5 temel ilkesini sıralayalım; Bağımsızlık, şeffaflık ve hesap verme, güvenilirlik, kamu yararı ve son olarak etkinlik ve etkililik... Merkez Bankası birkaç yıldır kurlar, son birkaç aydır da faizler yüzünden gelen telkinlerden biraz bunalmış olmalı ki, bağımsızlık ilkesine her fırsatta vurgu yapmaya çalışmış.
Temel politikalar 3 farklı alana göre belirleniyor.
Birincisi kamusal alan... Yani Türkiye sınırları içindeki temel politikaları. Uygulayacağı politikalar ile ulaşmak istediği ana hedefi ise fiyat istikrarını sağlamak. Düşük seviyelerdeki enflasyon oranı, iktisat yazınında genel kabul gören yüzde 1-3 aralığı gibi, ya da iktisadi aktörlerin belirsizlik algısı yapmadan rahat iktisadi kararlar alabildikleri enflasyon oranının varlığı fiyat istikrarına tekabül ediyor.
Her ne kadar bağımsız olsa da rejim gereği enflasyon hedefi hükümet ile Merkez Bankası'nın ortaklaşa kararı ile ortaya çıkıyor. Ortak belirlenmiş olan enflasyon oranına ulaşmakta kullanılacak araçları Merkez Bankası kendisi saptıyor. Stratejik Planı'na göre 5 yıl daha araç "kısa vadeli faiz oranları" olacak.
Merkez Bankası'nın ikincil hedefi de "finansal istikrara" katkıda bulunmak. Dikkat ederseniz kritik bir nüans var. Hedef sadece finansal istikrar değil, finansal istikrara katkı yapmak. Yani, "Öncelikli olarak fiyat istikrarı beni ilgilendirir, enflasyon marj açtığı sürece finansal istikrar için de elimden geleni yaparım" diyor.
REZERVİN ÖNEMİ
Hedefler için ve aynı zamanda para ve kur politikalarına olan güveni sağlamak ve bu politikaları desteklemek, uluslararası piyasalara güven vermek, hükümetin yabancı para cinsi iç ve dış borç servisini gerçekleştirmek, kriz zamanlarındaki şokların ülke ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirebilmek gibi amaçlara yönelik olarak "rezervin" kritik önemi de ön plana çıkarılıyor "Stratejik Plan"da. Yeri gelmişken... Şu anda rezervinde döviz ve altın dahil 127 milyar dolar var. Kısa vadeli dış borç toplamına oranladığımızda ancak başa baş geliyor. Sermaye akımlarındaki oynaklığın arttığı süreçte rezervin yükselmesinde fayda görünüyor.
İkincisi küresel alan... Bu platformda belirlenen hedefler diğer ülke merkez bankaları arasında belirleyici olmak, seçkinler listesine girebilmek ve iyi ilişkiler inşa etmek. Merkez Bankası bünyesinde yapılan araştırmalar, akademik çalışmalar hedefe ulaşmada araç olarak belirlenmiş. Son olarak üçüncü alana değinelim... Kurumsal alan. Bu da bankanın kendi içinde ulaşmayı amaçladığı hedefleri içeriyor, kalite yönetim sistemleri gibi...
Sözün özü Merkez Bankası'nın 5 yıllık süreçte temel hedefleri, vizyonu ve misyonu değişmiyor, fiyat istikrarına yönelik politikalara devam edeceğini açıkça duyuruyor.