Gördünüz mü, dünya çapındaki kukla sanatçısı Neville Tranter İzmir'de nasıl bir heyecan dalgası yarattı? Büyük ustanın gelişi, İzmir-İstanbul arasındaki sanat trafiğini bile canlandırdı. Öyle ki ünlü tiyatrocu Ali Poyrazoğlu, 'bu fırsat kaçmaz' diyerek kendisiyle buluşmak üzere ilk uçakla soluğu İzmir'de aldı.
Poyrazoğlu gibi tiyatro yaşamını 'duraksız' sürdüren ve sürekli kendini yenileyen bir üstattan da böylesi bir atak beklenirdi zaten. Kendisini yakından tanıyan bir insan olarak hiç şaşırmadım.
***
Hollandalı Neville Tranter'ın adını hiç duymadıysanız, geçen yılki Uluslararası İzmir Kukla Günleri'nde duymuş olmalısınız. 'Festivalin Starı' kimliğiyle olağanüstü gösterilere imza atan dünyaca tanınmış kukla sanatçısı, bu kez İzmirli tiyatrocuları birikiminden faydalandırmak için buradaydı.
Belki biliyorsunuz, İzmir Devlet Tiyatrosu, tarihinde ilk kez yetişkinlere dudak ısırtacak bir kukla oyunu sahneleme hazırlığında. Yönetmenliğini Uluslararası Kukla Günleri Direktörü Selçuk Dinçer'in üstlendiği oyun, Mart'taki Tiyatro Haftası'na yetiştirileceği gibi, kukla festivalinin açılışına da damga vuracak.
***
Yazar Necmettin Tetik, İzmir Devlet Tiyatrosu dramaturgları Pınar Merterkek ile Füsun Ataman'ın metin çalışmasını birlikte yürüttükleri 'Ben Yapmadım' adlı oyunda, cennetten kovularak yeryüzüne düşen Adem ve Havva'nın, 'barış' içinde bir yaşamı yeniden denemeleri sahneye getiriliyor.
Ancak bu kez, onları yola getirme ile yoldan çıkarma çelişkisinin aktörleri iki kocaman el kuklası. Melek ile Şeytan misali, kuklaların da biri erkek, biri dişi...
Daha çok ipucu vermeden şu kadarını fısıldayayım, büyükler için hazırlanan oyunda değişik kukla tekniklerinin kullanılacağı hikayelerin yanı sıra, ışık oyunları ve görsel efektler de yer alıyor.
***
Sözünü ettiğim kuklalar, uluslararası ödüllü kadın Bulgar tasarımcı Svila Velickova'nın zekasıyla Varna Kukla Devlet Tiyatrosu'nun atölyelerinde biçimlendi.
Hünerli ellerin değdiği iki kukla, yüz hareketlerine her türlü duygu ve ifadeyi oturtacak yaratıcılıkla hayata getirildi. Haliyle mimiklerindeki 'çok fonksiyonluluk', kuklaları oynatacak Devlet Tiyatrosu oyuncularının uzun bir ustalaşma döneminden geçmelerini gerektirdi. İşte el kuklacılığında metin yazarlığı, seslendirme ve oynatma konusunda bileği bükülmeyecek Neville Tranter da bu amaçla İzmir'e davet edildi. Projenin ağır maliyeti ise Güzelyalı Rotary Kulübü'nün sponsorluğuyla karşılanıyor.
***
Neville Tranter, İzmir'de üç hafta boyunca Devlet Tiyatrosu oyuncularına yönelik vorkshoplar düzenledi. 'Ben Yapmadım' oyununda bir kadın-bir erkek oyuncu rol almasına rağmen, usta kuklacının öğretilerinden geniş bir sanatçı kesimi yararlandı.
Ve ta İstanbul'da onun rüzgarına kapılan ünlü tiyatrocu Ali Poyrazoğlu da haberi alır almaz kendini İzmir'de buldu. 'Yenilenmeyi', bunca yıldır dimdik ayakta tuttuğu tiyatrosunun motor gücü haline getiren Poyrazoğlu, workshoplara katıldığı gibi, ileride sahneye koymak üzere kendisine bir kukla oyunu hazırlaması için de Neville Tranter'la el sıkıştı.
***
İki yıl önce kentin kültür yaşamıyla ilgili röportajımda, kukla festivalinin İzmir açısından olağanüstü önem taşıdığını ve mutlaka sahiplenilmesi gerektiğini söylemişti Ali Poyrazoğlu...
Çok geçmeden haklılığı anlaşıldı. İzmir Uluslararası Kukla Günleri, bu sene çapı, kaliteli grupları ve ulaştığı seyirci sayısıyla yurtdışında yankılandı. En prestijli festivallerin düzenleyicileri, buraya gelerek gösterileri markaja aldı. Bu isimlerin, İzmir'le birlikte Türkiye'yi ilk kez tanıma fırsatı bulduklarını dile getirmesi, kukla sanatının şehrimizde nasıl bir 'marka değeri'ne dönüştüğüne resmen ayna tuttu.
Şimdi ister misiniz, önümüzdeki festivalde Ali Poyrazoğlu'nu da elinde kuklası ve kendi oyunuyla karşımızda görelim. Hazır, işin püf noktalarını da kapmışken...
