Çok okuyan insan zor kandırılır!

2002'den bu yana defalarca Dünyanın en yaşanılası kenti seçilen Vencouver'da, Vancouver Halk Kütüphanesi sabah 07.00'de açılıyor, akşam 21.00'de kapanıyor.

Kütüphanenin 2006 yılındaki bütçesi 39,5 milyon Kanada Doları. Bunun yarısını Vancouver Belediyesi karşılıyor.

Vancouverluların yarısından fazlası kütüphane kartına sahip.

Vancouver'da kadın cinayetleri, ensest ilişki, töre cinayetleri, kan davası gibi ilkellikler olmasa gerek.. Gasp, cinayet, soygun, yerlere tükürmek, kırmızıda geçmek benzeri olaylar da yaşanmıyor.

Finlandiya'nın köylerinde radyo ve televizyon yok ama her köyünde birer kütüphane var.

Vancouver ve Helsinki, bana bir uçak yolculuğumu anımsattı.

* * *

İsveç'in Malmö'sünde Avrupa Sosyal Forumu toplantısına katılmış, bir hafta Malmö'de demokrasi solumuş ve sonrasında Kopenhag'tan İstanbul'a dönüyordum. Uçakta, sol yanımda iki kişi oturuyordu. Güleç yüzlü, güzel ve yakışıklı iki kişi.. Ben, uçağın içindekileri süzüyor, pencereden arada bir altımızdaki beyaz boşluğa göz atıyorken solumdaki orta yaşlı - sakallı güleç yüzlü adam ise kitap okuyordu. Türk olduğumu öğrenince, heyecanla elindeki kitabı göstererek "Okudunuz mu?" dedi. Orhan Pamuk'un İngilizce'ye çevrilmiş 'Masumiyet Müzesi' idi elindeki..

Bizde bol bol maval okunurken Kopenhag'tan İstanbul'a bir toplantı için giden Kopenhaglı papaz ise roman okuyordu. Evet, bir papaz ile yolculuk yapıyordum.. Ve o papaz, bizden bir yazarın romanını okuyordu.

Bizde aydın geçinenler, ya da Cüppeli bilmem kim efendi Andersen'in masallarını okumuş mudur acaba, diye kendi kendime mırıldanmıştım yeryüzünden 11, 12 kilometre yükseklikte..

* * *

Gözümün önüne kimi istatistiki bilgiler geldi:

* Dünyanın en saygın ilk 500 üniversitesi arasında Türk üniversiteleri yok.

* OECD ülkeleri arasında cehalet rekoru bizde.

* Rüşvet ve hırsızlıkta Avrupa birincisiyiz.

* Uluslararası Basın Enstitüsü'nün 2011 Nisanındaki açıklamasına göre, hapse atılan gazeteciler konusunda da birinci sıradayız.

* Devleti yönetenler hakkında açılmış suç dosyalarına bakılırsa Dünya birincisiyiz.

* İşsizliğe ve açlığa karşın en pahalı benzini ve internet hizmetini biz kullanıyoruz.

* 10 milyonluk Bulgaristan'da halk kütüphaneleri sayısı 5 bin iken 77 milyonluk Türkiye'de bu sayı 1200 bile değil!

* * *

"Sorunun çözümü nasıl olacak?"

Ege'nin "Kütüphaneciler Kralı" Recai Şeyhoğlu'na sorduk, şu kısa yanıtı aldık:

* "Ayrıntılı konuşacak olursak, Kültür Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı çok kitap okuyan öğrencileri ödüllendirmeli, teşvik etmeli bizce...

* İlkokul, ortaokul, lise ve üniversitelerin bahçelerinde ozan ve yazarların büstleri bulunmalı..

* Özellikle, ilk ve ortaokul bahçelerindeki ağaçların gövdelerine bilinen ozanlarımızın şiirleri çakılmalı..

* Yeni açılan okullara Nazım Hikmet, Orhan Kemal, Abidin Dino, Sabahattin Ali, Cahit Arf, Aziz Nesin, Feza Gürsey, Nermi Uygur, Cemal Süreya, İdil Biret, Orhan Pamuk, Yaşar Kemal, Fazıl Say gibi bilim-sanat ve edebiyatta isim yapmış sanatçılarımızın adları verilmeli."

Özetle... Devlet, okumaya, öğrenmeye teşvik etmeli öğrencileri..

***

Kütüphane Haftası'nda kütüphanelerden en çok kitap alan ve okuyan öğrencileri ödüllendirerek Joseph Brodsky'i de anmış, anımsamış oluruz.

Ne diyordu Brodsky:

"Çok okuyan insan zor kandırılır. Çok okuyan zor kullanılır."

pazar gırgırı

Yeni evli bir çift para biriktirmek için bir yol bulmuşlardı: Her seviştiklerinde, genç koca yatağın yanında duran kumbaraya bir on lira atacaktı.

Uzun bir süre sonra, adamın paraya ihtiyacı oldu ve kumbarayı açtı. İçinden on liralıkların yanısıra yüzlükler, ikiyüzlükler, ellilikler de çıktı.

Adam karısına sordu:

"Ben bu kumbaraya on liralıktan başka para atmadım. Nedir bu yüzlükler, ellilikler?"

Genç kadın istifini bozmadı:

"Aman şekerim. Herkes senin gibi cimri değil ya!.."