Ev sahiplerinin belediyelere ödediği Emlak Vergisi'nde ilk taksitinin ödenmesi için son güne sayılı zaman kaldı. Konut sahipleri, rayiç bedelin binde 1'i (büyükşehirlerde binde 2'si) oranında, işyeri sahipleri rayiç bedelin binde 2'si (büyükşehirlerde binde 4'ü) oranında vergi ödüyor. Ancak bazı şartları taşıyan vatandaşlar Emlak Vergisi'nden muaf tutuluyor. Bu konuda çok soru alıyorum. Gelin bu soruların cevaplarına hep birlikte bakalım.
● Emlak vergisi nedir? Emlak vergisi, 1319 sayılı kanun gereğince taşınmazlardan yıllık olan dolaysız bir vergidir. Bu vergi, 1986 yılından beri belediyeler tarafından tahsil edilmektedir.
● Kimler emlak vergisi ödüyor? Belediye sınırları içinde konut ve iş yeri olanlar emlak vergisi ödüyorlar. Yani bir taşınmazın tapusunda ismi geçen herkes emlak vergisi mükellefi haline geliyor.
● Emlak vergisi ne zaman ödenir? Emlak vergisi her yıl tek veya iki taksit halinde ödenir. İlk taksit yılbaşından başlayarak mayıs ayının sonuna kadar ödenebilir. İkinci taksit ise kasım ayının sonuna kadar ödenebilir. İki eşit ödeme yapmayı beklemeden tek taksitle de yıllık verginizi ödeyebilirsiniz. Her yıl metrekare tutarlarında değişiklik olabileceği için güncellenmiş tutarları mutlaka kontrol edin.
● Vergi ödenmez ise ne olur? Bu vergiyi zamanında ödemezseniz, aynı kredi borçlarınızda olduğu gibi, gecikme oranında ceza ödersiniz. Bu ceza, geciktirdiğiniz her gün için ödenir.
● Kimler emlak vergisi ödemez? Hiçbir geliri olmadığını belgeleyen ev hanımları ve 18 yaşından büyük ev hanımları ile işsizler ve sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan başka geliri olmayan emekliler. Gaziler, engelliler, şehitlerin dul ve yetimleri.
● Her konut için istisna bulunuyor mu? Hak sahiplerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek evlerinden vergi alınmıyor. Birden fazla hissesi olanlar ya da emekli olmasına rağmen çalışıp maaş alanlar da yararlanamıyor. Engelli, gazi ve dul yetimlerin başka geliri olup olmadığına ise bakılmıyor. Engelli emekli çalışsa da vergi ödemiyor.
● Aynı ev iki kişinin üzerindeyse ne yapılacak? 200 metrekarelik evde emeklinin ya da diğer hak sahiplerinin hissesi varsa, hisse oranları kadar vergiden muaf tutuluyorlar.
● Yurtdışından emekli olanlar da hak sahibi olabiliyor mu? Vergi istisnasından sadece Türkiye'deki sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlar faydalanabiliyor. Dolayısıyla yurtdışından emekli olanlar emlak vergisi ödemek zorunda.
● Vergi istisnasından faydalanmak için ilgili konutta oturma şartı var mı? Hayır. Bu evde oturmanız ya da kiraya vermiş olmanız hakkınızı kaybettirmiyor. Bu evde oturmayıp başka yerde kirada oturuyorsanız da emlak vergisi ödemiyorsunuz. Ancak kira gelir vergisi alınıyor.
● Ölüm maaşı alanlar da yararlanabilir mi? Bankalarındaki paralarından dolayı kazanç elde eden emekliler de muafiyetten yararlanabiliyor. Eşinden dolayı ölüm aylığı alan emekliler de bu gelirleri olduğu halde emlak vergisi ödemiyor.
● Bu konuda müracaat etmek gerekiyor mu? Hak sahiplerinin meskenin bağlı bulunduğu belediyeye dilekçeyle müracaat etmeleri gerekiyor. Bildirimde bulunmazsanız size vergi çıkacaktır.
● Yanlışlıkla ödenen vergiler geri alınabilir mi? Evet, 5 yıllık geriye doğru zaman aşımı süresi içinde ödediğiniz fazla vergileri geri alabilirsiniz. Bunun için o dönemlerde de şartları taşıdığınızı gösterir belgelerle belediyeye müracaat etmelisiniz.
● Arsası olan emekliler bu haktan yararlanabilir mi? Hayır, vergi istisnası sadece konutlar için geçerli. İşyeri olanlar da yararlanamıyor.
● Kat irtifaklı tapu sahipleri için durum değişir mi? Kat irtifakı tapusu olanlar da diğer şartları yerine getirmişlerse emlak vergisi ödemezler.
● Hem kendisinin hem eşinin evi olan emekli vergi öder mi? Hayır ödemez. Bu haktan yararlanacak emeklinin üzerinde sadece bir konut olması gerekiyor.
● Yeni emekli olanlar da yararlanabilir mi? Yıl içinde emekli olup maaş almaya başlayanlar diğer şartları taşıyorlarsa bir sonraki yıl için müracaat ederek vergi ödemeyecekler. Yani 2021 yılı içinde emekli olanlar 2022 yılında emlak vergisi ödemeyecek.
ÖRNEK HESAP
İstanbul'daki bir evin 2020 yılına ait emlak vergi değeri: 250.000 TL
2018 yılına ait yeniden değerleme oranının yarısı: (yüzde 9.11/2): yüzde 4.55
Meskenin 2021 yılı emlak vergi değeri: 261.375 TL
Bin liraya kadar olan kesirler dikkate alınmayacağından verginin tahakkukunda esas alınacak emlak vergi değeri: 261.000 TL
Bu değerin binde 2'si: 522 TL
