Bugün Babalar Günü... Öncelikle tüm babaların bu özel gününü kutluyorum. Vefat eden babalarımıza rahmet diliyorum. Türkiye'de çalışma hayatımıza baktığınızda erkeklerin ağırlıkta olduğunu görüyoruz. Erkeklerin çalışma hayatındaki oranları yüzde 70'e yaklaşıyor. Ancak izin ve emeklilik haklarına baktığınızda kadınlara göre daha az imkanları bulunuyor. Kadınlar emekli olmak için 20 yıllık sigortalılık süresi beklerken erkekler bunu 25 yıla tamamlamak durumunda. Yine yaş şartında da erkeklerin daha çok çalışması isteniyor. Ancak özellikle doğum ile ilgili izinler konusunda son yıllarda yapılan değişiklikler ile babalara da önemli haklar getirildi. Babaların çalışma hayatındaki bazı hakları şöyle:
YARIM GÜN ÇALIŞMA
● Anneler için olan yarım gün çalışma hakkı babalara da tanınıyor. Hem memurlarda hem de özel sektör çalışanlarında uygulanacak yarı zamanlı çalışma hakkını babalar ve evlat edinenler de kullanabilecek. ● Doğum yapan memurlar doğum sonrası analık izninin eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin bitiminden, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde, haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilecek. Yönetmelik ile birlikte sistem devreye girecek. ● Bir çocuğu, eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de bu haktan yararlanabilecek.
EVLAT EDİNMEK YETERLİ
● Özel sektör çalışanları için çıkartılan yönetmeliğe göre doğumda veya doğum sırasında annenin ölümü halinde, doğum sonrası kullanılmayan süreler babaya kullandırılıyor. ● 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye, çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta izin kullandırılıyor. Ayrıca bu iznin bitiminden sonra istekleri halinde 24 aya kadar ücretsiz izin de veriliyor. ● 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde birinci çocukta 60 gün, ikinci çocukta 120 gün, sonraki çocuklarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresi 45 saatin yarısı kadar, 22.5 saat ücretsiz izin veriliyor.
DOĞUM İZNİ DE VAR
● Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun hastalanması halinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar mazeret izni veriliyor. ● İşçi babaya; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde ise 5 gün ücretli izin verilir. ● Gazetecilerin baba, eşi doğum yaptığı zaman 3; eşi veya çocuğu, anası veya babası öldüğü zaman 4; çocuğu evlendiği, kardeşi, büyük anne veya büyük babası veya torunu öldüğü zaman 2 gün ücretli izin hakkı vardır.
SÜT PARASI BABAYA
■ Doğum sonrası ödenen süt parası için annenin çalışmış olmasına bakılmıyor. ■ Baba eğer sigortalı olarak çalışıyor ya da kendi namına iş yapıyorsa süt parası babaya ödeniyor. ■ Kadın sigortalının veya eşi çalışmayan erkek sigortalının emzirme ödeneği alabilmesi için doğumdan önceki son bir yılda en az 120 gün kısa vadeli sigorta kollarına prim ödemiş olması gerekiyor.
ERKEN EMEKLİLİK HAKKI
■ Kadınlardaki doğum gibi erkeklerin de askerlik dolayısıyla iş hayatından ayrıldıkları zaman dilimleri emeklilik hesabında kullanılıyor. ■ Kadınlar sadece sigortadan sonra doğumları borçlanarak prim kazanırken, erkekler askerlik sayesinde yaşlarını geriye çekebiliyor. Bunun için tek şart askerliğin sigortalı olunan tarihten önce yapılmış olması. ■ Sigortadan önce yapılan askerlik günlerini borçlanan erkek sigortalı işe giriş tarihini bu süre kadar geri çekip 1 yıl erken emekli olabiliyor.
