Milyonlarca memur ve emekli ile birlikte asgari ücretli çalışanlar yıl sonunda yapılacak zam oranlarını merak ediyor. Bu zamları belirleyen en önemli parametre ise enflasyon rakamları oluyor.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri yıl sonunda 6 aylık enflasyon kadar artış alırken memurlar ve memur emeklileri ise enflasyon rakamına göre fark alıyor.
Memur ve memur emeklilerinin ayrıca toplu sözleşmeden alacakları yüzde 8 oranındaki zamları bulunuyor. Bunun üzerine 6 aylık enflasyondan oluşan fark (2022'nin Temmuz ayından bu yana oluşan 6 aylık enflasyonun yüzde 7'yi aşan kısmı) ekleniyor. Hem memurlar hem de memur emeklileri yılda iki kez Ocak ve Temmuz aylarında 6 aylık enflasyona göre artış alıyor.
Bu artış oranları aynı zamanda sosyal yardımları ve kıdem tazminatı tavanını da etkiliyor.
Bu yıl ayrıca memur emeklileri için 3600 ek gösterge artış yasasından kaynaklı ilave bir zam da gerçekleşecek.
Asgari ücret enflasyon ile belirlenmese de yapılan pazarlıkta en önemli parametre yine enflasyon oranı oluyor. Geçmiş yıllardaki artış oranlarına bakıldığında yıllık enflasyonun 5-10 puan üzerinde rakamlar belirlendiği görülüyor. Buna göre yarın açıklanacak 5 aylık rakam aslında hem yıl sonu enflasyonu hem de asgari ücreti etkileyecek oran ile ilgili önemli ipuçları verecek.
TEK BİR VERİ KALMIŞ OLACAK
Temmuz ayından bu yana geçen döneme baktığımızda 4 aylık enflasyon verisinin ortaya çıktığını görüyoruz.
Buna göre 4 aylık enflasyon yüzde 10.88 çıkmıştı. Bu oran SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 4 aylık enflasyon artışı olurken memurlar ve memur emeklilerinin artışını ise yüzde 11.88'e çıkartmıştı.
Şimdi 5 aylık enflasyon verisinin 5 Aralık pazartesi günü Kasım enflasyonu ile ortaya çıkmasıyla yıl sonu artışları için tek bir veri kalmış olacak. Bu da Aralık enflasyonunun 3 Ocak'ta açıklanmasıyla belirlenecek.
Ancak pazartesi günü açıklanacak oran bize önemli bir ipucu da vermiş olacak.
YIL SONUNA YÖNELİK HEDEFLERİ BELLİ
Öte yandan hem Merkez Bankası'nın yıl sonu tahminleri hem de Orta Vadeli Program'da öngörülen yıl sonu enflasyon oranı ile yapılan piyasa anketleri de açıklanmış durumda. Buna göre aslında yine yıl sonunda yüzde 65-70 bandında bir yıllık enflasyonun geleceğini gösteriyor. Buradan bakıldığında 6 aylık enflasyonun yüzde 20'ler bandında oluşacağı da görülüyor.
REFAH PAYI EKLENEBİLİR
Bu oranlara ilaveten 2022 zamlarında uygulanan refah payının 2023 artışları için de geçerli olacağı bekleniyor.
Buna göre enflasyon oranının belli olmasıyla birlikte hükümetin vereceği kararla hem oransal hem de seyyanen bir refah payı da ortaya çıkabilir. Burada beklentiler SSK ve Bağ-Kur emeklileri için 3.500 TL olan taban maaşın artırılması, memurların toplu sözleşme oranı olan yüzde 8'in yükseltilmesi ve enflasyon kaynaklı artış oranına ilave yapılması yönünde. Bu kararları da 3 Ocaktan sonra görmüş olacağız
KİMİ İLGİLENDİRİYOR
14 milyon emekli
5 milyon kamu çalışanı
8 milyon asgari ücretli
Sosyal yardım hak sahipleri
Dul-yetim maaşı alanlar
BUGÜNE KADAR NE OLDU
4 aylık enflasyon: Yüzde 10.84
Merkez Bankası öngörüsü: Yüzde 67
Orta Vadeli Program beklentisi: Yüzde 65
Ekonomistlerin anketleri: Yüzde 70
NASIL YANSIYACAK
SSK ve Bağ-Kur emeklisi: 6 aylık enflasyon
Memurlar ve memur emeklisi: Yüzde 8+ enflasyon farkı
Sosyal yardımlar: Yüzde 8+ enflasyon farkı
Tüm kesimlere refah payı
Taban maaşlarda artış