2023'ün ilk günlerinde, yeni yılın ülkemize, milletimize hayırlar getirmesi temennisi ile başlamak istiyorum.
Pandemi ile gelen küresel ekonomik kriz, tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi de negatif etkilemişti. Bu yıl ekonomi politikalarında enflasyonun düşmesi, üretimin artması için emtia fiyatlarının ve girdi maliyetlerinin düşmesi iş dünyasının temel beklentilerini oluşturuyor. Ekonomi çarklarının sağlıklı bir şekilde dönmesiyle, ülkenin refahı da o oranda artıyor.
2023 global ekonomi yorumlarına bakıldığında, ülkemizin küresel pazarlarda fırsatlarına dair verilerin olması Cumhuriyetimizin 100. yılında ülkemizin eşik atlayacağına dair umutlarımızın ve inancımızın yükselmesini ve özellikle de çalışma azmimizi artırıyor. Nefes aldığımız sürece umut vardır, umudun olduğu yerde ise her zaman, yapılacaklar ve çözümler de vardır. 2022 yılının son günlerinde Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için kamuoyuna yansıyan müjdeli haberler, çalışan milyonlara yılbaşı sevinci yaşattı. İki milyon 250 bin kişinin merakla beklediği sürecin, ocak ayı içinde tamamlanması ve EYT'nin yasalaşması bekleniyor. Böylece şartları taşıyan ve isteyen herkes EYT kapsamında emekli olabilecek. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan çalışanlar, kamu ve özel sektör ayrımı yapılmaksızın EYT kapsamına alınabilecek.
MİLYONLARIN YÜZÜ GÜLDÜ
Geçmiş yıllarda, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalılık süresini ve prim gününü tamamlayanlar yaş şartı aranmaksızın emekli olabiliyordu. Ancak 1999 yılında Sosyal Sigortalar Kanunu'nda yapılan değişiklik ile yaş şartı getirildi. Böylece 4447 Sayılı Kanun ile birlikte kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde 60 olarak belirlenmişti.
2008 yılında ise ilk kez sigortalı olarak işe başlayacaklar için 5510 Sayılı Kanun ile emeklilik yaşı 65'e yükseltilmişti.
Bu düzenlemeler ile iki milyondan fazla kişi prim gününü doldurmasına rağmen yaşı beklediği için emekli olamıyordu. Bu yeni düzenleme sayesinde yaş şartı ortadan kalkıyor. 5000 günlük prim ödemesini tamamlayan, kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresini dolduran çalışanlar, isterlerse e-devlet üzerinden yapacakları resmi işlemler ile ilgili evrakları ibraz ederek emeklilik başvurusu yapabilecek.
Peki milyonlarca vatandaş tarafından sevinçle karşılanan bu karar, işverenler cephesinde nasıl bir durum yaşattı?
TOBB ve TİSK endişelerini kamuoyu ile paylaşmıştı. Özellikle özel sektörde bazı işverenler bu durumdan pek memnun değil. Çünkü zaten ekonomik bir darboğaz içerisinde olan işverenler; deneyimli ve kurumsal hafızaya sahip olan, bilgi ve tecrübeye sahip personelinin işten ayrılmasını istemiyor. Birini işe almak, sıfırdan eğitmek hem maliyet hem de zaman kaybı olarak görülüyor.
ÇEYREK ASIRLIK SORUNDU
Mesela TİSK'in görüşü, EYT yasalaştığında işgücü kaybının ortalama yüzde 20 olacağı, işletmelerde 45-55 yaş kuşağında en yetkin gruptaki kıdemli ve nitelikli işgücü kaybının yaşanacağı yönünde...
İlave olarak, kıdem tazminatı meselesi var.
İşverenler finansmana ihtiyaç duyacak.
Her ne kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konuya dair Kredi Garanti Fonu (KGF) kapsamında çözüm formülü bulsa da bütüncül bakıldığında bazı işverenler endişe duyuyor. Bir de SGK teşviklerini kaybedecek işverenler olacak. Tüm bu ayrıntıların Meclis'ten çıkacak yasa kapsamında değerlendirilmesi bekleniyor.
Diğer taraftan EYT kapsamında emekli olup, tekrar çalışmak isteyenler de olacak.
Bakan Bilgin bu konuda, "EYT kapsamında emekli olan ve tekrar çalışmak isteyenler için EYT'den dolayı ayrılan, kıdem tazminatı alan ama işine devam etmek isteyen işçiye özel 5 puan SGK destek primi indirimi yapacağız" açıklaması yaptı. EYT düzenlemesinin dengeli şekilde tutulması üretim ve ülke ekonomisi için büyük önem taşıyor.
Ancak şu bir gerçek ki, Başkan Erdoğan'ın kararlı tutumuyla iş dünyasının çeyrek asırlık sorunu çözüldü. Hayırlı olsun...
