• BUGÜNKÜ YENİ ASIR
Nereden nereye -2 HAKAN URGANCI

Nereden nereye -2

hakan.urganci@yeniasir.com.tr Tüm yazıları
Giriş Tarihi: 06 Ekim 2024, 00:00

Mevt (ölüm) sözcüğünden türeyen bazı sözcükler :

MEVTA : Ölü Memat : Ölüm Memati : Ölüme dair Mehtab : Farsça'da ay anlamına gelen Meh ile ışık anlamına gelen tab'ın birleşimi.
Aynı bağlamda kadın isimleri vardır. Mahinur , Mahperi (ayperi), Mahpeyker( ay yüzlü), Mehpare ( ay parçası) ,Mehru ( ay yanaklı), Mehveş ( aya benzer) vs... 3. Murat zamanında bir havai fişek adı olarak da karşımıza çıkar. Mahitap, ya da maytap. Meniskus sözü, dizdeki hilal şeklindeki kıkırdağı anlatır. Menopoz, ay halinin durması anlamına gelir.

MESİH : Mesh, yani yağla ovalama kökünden gelir. Eski toplumlarda bir kimseyi yağla ovmak büyük saygı işareti kabul edilir, krallar da böyle meshedilirdi.
Eski İbrani peygamberleri de büyük peygamberi Mesih olarak anarlar. Zamanla bu yağla ovma eylemi, ovma eyleminin kendisine dönüşmüş ve masaj sözcüğü doğmuştur.

MİLFÖY : Fransızca bin yaprak anlamına gelen Mille Feulles tatlısı. Ruslar bu tatlıyı Fransızlardan öğrenmiş. Karadenizliler de Ruslardan... Bizdeki yerel adı, Laz böreği.

MİSAFİR : Seferde olan kişi

MODERN : Latince'de ölçü, usul, adap anlamına gelen Modus sözcüğünden hareketle moda ve modaya uygun ( modern) sözcükleri oluşmuştur. Bizdeki medeni sözcüğü de Medineli anlamındadır. Buradan da Medine şehrinin zamanında nasıl bir yer olarak konumlandığı açıkça görülür.

MONİTÖR : Teknolojik anlamından önce uyarıcı, yol gösteren anlamında. (Misal, Monitor kertenkelesi, nehirde timsah olduğunun habercisidir. )

MÜZE: 9 kızkardeş olan mousa'lar , Yunan mitolojisinde sanat ve sanatçının koruyucusudur. Bunlara Müz denir. Müze, Musiki, Mızıka, Müzik sözcükleri buradan gelir.

NAFİLE : Fazladan kılınan namaz veya tutulan oruç ( Günümüzde sözcük, negatif bir evrim geçirerek boşuna, faydasız gibi anlamlarda kullanılmaktadır.)

NİSA: İnsan'dan alınan, kadın. (Sözcüğün yapısında, Havva'nın Adem'in kaburgasından yaratıldığına dair bir atıf bulunur. )

PAROLA : Laticede, söz. Buradan palavra (abartılı söz, yalan) sözcüğü de türemiş.

PİJAMA : Farsça Pay Came, yani ayak giysisi anlamına gelen sözcük İngilizceye Pyjamas olarak geçmiş.

POLİS : Eski Yunancada şehir anlamına gelen sözcük iken zamanla şehrin devamını sağlayan, kurallarını uygulayan kolluk kuvveti anlamına indirgenmiş.

KARANTİNA : Quarantine, tatincede, kırk sayısına tekabül eder. Bulaşıcı hastalıkların süresi 40 gün olduğu için hasta karantinaya alınır, bu sürenin sonunda ölmeyenler bağışık olduğu düşüncesiyle serbest bırakılırmış.

RAMAK: Bedende ancak canlılığı sürdürecek kadar kalan hayat belirtisi, çok az ( ..ramak kalmıştı)

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.