1 Kasım 2015 tarihinde yapılacak genel seçimler öncesi, tüm siyasi partilerin seçim bildirgelerinde esnaf sanatkarların beklentilerini karşılayacak konu başlıklarına yer vermesi, teşkilatlarımız tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Bu çerçevede, bugünkü yazımızda esnaf sanatkarların temel sorunlarını ve bu sorunlar üzerinde yaşanan gelişmeleri değerlendirmek istiyorum.
1- Genel ekonomik durum ve işlerin durgunluğu: Ülkemizde toplumun çoğunluğunun geliri sınırlıdır ve insanlar borçludur. Bu durum da tüketimin kısılmasına, doğrudan halka mal ve hizmet sunan üyelerimizin işlerinin düşmesine neden olmaktadır.
2- AVM: Alışveriş merkezlerinin haksız rekabetinin önlenmesi için '6585 Sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun' çıkarılmıştır ancak bu kanun beklentileri tam anlamıyla karşılayamamaktadır. Ayrıca AVM'lerde esnafa yer verilmesini öngören hükmün de elden geçirilmesi gerekmektedir.
3- Vergi: Geçmişte kurumlar vergisinin düşürülmesinde başta devlet zarar eder endişesi yaşanırken, kurumlar vergisinin düşürülmesinin vergi gelirlerini artırdığı görülmüştür. Aynı şekilde esnafa sağlanacak vergi kolaylıkları da onların ekonomiye daha fazla katkı vermelerine yol açacaktır.
4- Kayıtdışı: Kayıtdışı üyelerimizin en fazla rahatsız olduğu konuların başında gelmektedir. Denetimlerin sıklaştırılması ve denetim yapan kurumların artırılması gerekmektedir.
5- SGDP: Emekli esnaf sanatkarımız faaliyetini sürdürdüğü takdirde, emekli maaşından yüzde 15 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesintisi yapılmaktaydı. Hükümet kesintiyi yüzde 10'a çekmiştir, bu karar teşkilatlarımız tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Bu konuda yeni dönemdeki beklentimiz ise, kesintinin tamamen kaldırılmasıdır. Genel seçimler öncesi tüm siyasi partilerin seçim beyannamelerinde SGDP kesintisini tamamen kaldıracaklarını beyan ettiklerini görüyoruz. Bu da teşkilatlarımızı sevindiren bir gelişmedir.
6- Emeklilik gün sayısı: Üyemizin emekli olması için 9 bin iş günü istenmekte, ancak aynı kurumun çatısı altında emekli olan SGK sigortalısı 7200 işgünü ile emekli olabilmektedir. Ayrıca iki kesim arasındaki emekli maaşları da üyelerimizin aleyhine farklıdır. Haksızlık yaratan bu etkenler yeni dönemde gözden geçirilmelidir.
7- Sağlık hizmeti: Bilindiği gibi, SGK'ya 60 günden fazla prim borcu bulanan esnaf sanatkarlarla bakmakla yükümlü olduğu kişiler, sağlık hizmetlerinden yararlanamamaktaydı. Ancak Bakanlar Kurulu kararı ile bu durumdaki kişilerin 31 Aralık 2015 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri sağlanmıştır. Ancak uygulamanın süresi yıl sonuna kadar geçerlidir. Temennimiz, üyelerimizin 2016'da da bu hizmetten yararlanabilmesidir.
8- Mevzuat: Teşkilat yasamız olan 5362 sayılı kanun günün şartlarına göre yeniden elden geçirilerek güncellenmelidir. Aynı şekilde Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda da düzenleme gerekmektedir. Bir süre önce, Yargıtay 19. Ceza Dairesi tarafından verilen bir karar, işletmelerde yayınlanan müziğin 'Hak İhlali' olmadığına kanaat getirmiştir. Dolayısıyla müzik yayını ile ticari kazanç elde etmeyen işletmelerin bu kanunun hükümlerinden muaf tutulmasını öngören bir düzenleme artık hızla gerçekleştirilmelidir.
9- Mesleki eğitim: Üyelerimiz özellikle 4-4-4 eğitim sistemine geçildiğinden bu yana çırak kalfa bulamamaktadırlar. Çocuklar çırak olma döneminde okumakta, 12 yıl eğitim bitince de çırak olma vasfını yitirmektedirler. Dolayısıyla, çıraklık eğitiminin bu sistemin içine dahil edilmesi yararlı olacaktır. Bugün ülkemizde yaşanan 'Mesleksizlik' sorununun halli için Türkiye mesleki eğitime daha fazla önem vermelidir.
10- İnovasyon: Çağımız her geçen gün hızla değişmekte ve gelişmektedir. Mali durumu iyi olmayan üyelerimizin bu değişime ayak uydurabilmeleri için inovasyon ve yeniliğe açık mesleklerin desteklenmesi gerekmektedir.
11- ÖTV'siz akaryakıt: Ulaşım alanında faaliyet gösteren esnaf sanatkarlarımızın önemli bir haksızlık yaşamaktadırlar. Bugün deniz ve havayollarında araçlar ÖTV'siz akaryakıt kullanıyorlarsa, karayollarında ulaşım ve nakliye alanında çalışan üyelerimiz de ucuz akaryakıt temin edebilmelidirler.
