Zeigarnik etkisi, ilk kez Rus psikolog Bluma Zeigarnik tarafından keşfedilmiştir ve yarım kalmış, tamamlanmamış şeylerin daha kolay hatırlanabildiğini ortaya koyan bir kavramdır. Ve bu etki bize, yarım kalmış aşklarımızı unutamayışımızı, yarıda bıraktığımız şeylerde sürekli aklımızın kalışını çok net açıklar aslında.
Ve 'devam edecek' şeklinde en önemli yerinde yarıda bırakılan diziler, bu psikolojik etkinin en bariz örneklerinden sayılabilir.
İlişkilerimiz de öyledir. Cümlelerimiz arasına koyduğumuz virgüller önemlidir. Bir sonrası düşünmek zorunda kaldığımız olayların beynimizin üzerinde doping etkisi yaptığı bir gerçek.
Benim yaşıtlarımın hafızalarında muhakkak yerleşmiştir. Çocukluğumda hatırlarım. Henüz daha TV'lerin revaçta olmadığı, radyolara esir olduğumuz yıllarda her pazartesi 'ARKASI YARIN' radyo tiyatroları vardı. Bir dahaki haftaya kadar merakla beklerdik.
Tüm hafta konuştuğumuz konu; sonrası ne olacak duygusu içinde geçerdi. Daha sonra TV'ler hayatımıza girdiğinde bilerek ve isteyerek kendimizi dizlere kurban ettik. Her akşam keyfimize göre bir dizinin gönüllü esiriydik.
Evet! Hep sonralara takılıydık.
Son nokta bizim için ne ifade ediyorsa; hala sonu olmayan bir evrene 'NOKTA' koymakla uğraşıyoruz, yeni bir satır başına geçmek için. Şimdilerde doymak bilmeyen ihtiraslarımızla ne güzel çelik çomak oynuyor korona.
ANI KAÇIRIYORUZ!
Edebiyatçı olduğum için kitap okuma konusunda bazı abartılarım vardır, hatta gereksiz bir hafıza çöplüğüne sahibim.
'DELETE' etmek istediğim ne çok düşünce var ve en çok da korkularımın olduğu.... Hepimizin gizlilikleri, saklandığı fobileri mevcut. Sonrasını bilmediğimiz konulara dokunmak istemez, kaçarız.
Yine de gizli gizli sorgularız.
Biz sonrası olan şeyleri nedense merak etmeyi seviyoruz.
Sanatçı olarak çok takdir ettiğim ve gençlik yıllarım da neredeyse onun şarkılarıyla yatıp kalktığım Ajda Pekkan'ın, anılarımda bir şarkısı var ki; hala dinlemekten bıkmam.
'YA SONRA'...
Evet korktuğumuz şeyler başımıza gelir diye diken üstünde oturduğumuz ne çok konular biriktirmişiz.
Hep sonuç odaklıyız. Garantici ve kontrolcü yönümüz yüzünden 'AN'ı yaşama duygumuza bir türlü teslim olamayız.
En yaygın ve akılda kalan örneği: Yarım kaldığını düşündüğünüz bir aşkınızı neden unutamadığınızı da bu Zeigarnik etkisi ile açıklanabiliyor. Yarım kalan bir ilişkide hedefe gidilmemiş, sonuca varılamamıştır.
Bu yüzden eski sevgili özellikle ayrılığın ilk zamanlarında sıklıkla hatırlanır. Zamanın unutturma etkisi bir süre sonra baskın çıkar ve hatırlamaların gücü azalır.
Özetle, yarınını bilemediğimiz her şey kişide takıntı yaratabiliyor.
BIRAKTIĞIMIZ YERDEN
Gelelim şu son dönemlerde yaşadığımız kaoslara; Hayat aniden durdu. İLLÜZYONİST KORONA, OKUS FOKUS yaptı ve her şeyi donduruverdi.
Hepimizi bir korku sardı. Bekliyoruz, 'SONRASI NE OLACAK' diye.
Biliyorum beynimiz uyuştu.
Sisli havada araba kullanıyor gibiyiz. Önümüze neyin çıkacağını bilmeden direksiyon sallayan şaşkınlarız adeta. Bu dönem özellikle akıl, mantık sağduyu empati birlikte çalışmalı.. Son yüzyılın ortak duygusu olmalı..
Hiçbir toplum aynı şarkıyı bu kadar birlikte söylememişti. Kin nefret, öfke gerilerde kaldı. Dünya el ele olmak zorunda kaldığını öğrenme yolunda. Sahi biz bu duyguyu nerelerde unutmuştuk.
Haydi yeniden birlikte bir şarkı besteleyelim. Adı 'NERDE KALMIŞTIK' olsun. Sevgiye, birlikteliğe, samimiyete, masumiyete bıraktığımız yerden devam edelim..
