Para Politikası Kurulu faiz indiriminin yıl sonuna kadar devam edeceği sinyalini daha doğrusu açık ve net mesajını bir önceki toplantı sonrasında vermişti. Buna son günlerde siyasi cepheden gelen indirim talepleri de eklenmişti.
Dolayısıyla indirimi kabullenmiş ama oranını bekliyorduk. Nitekim PPK beklendiği gibi 100 baz puan indirim yaptı. Kararı dayandırdığı bazı tespitlerini de şöyle açıklamış. Gerçi toplantı sonrası PPK'nın yayınladığı metinin içeriği kullanılan ibare ve cümlelerin piyasalar nezdinde ne kadar önemi kaldı açıkçası bilmiyorum.
● Cari dengedeki eğilimin güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarı için önemli.
● İhracattaki güçlü artış ile cari dengedeki iyileşmenin sürmesi bekleniyor.
● İklim koşullarının küresel gıda fiyatları üzerinde olumsuz yansımaları görünüyor.
Çeşitli faktörler uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açıyor.
İNİŞ GÜVEN ZEMİNİNDE OLABİLİR
Yeri gelmişken bazı gerçeklerin altını bir kez daha kalın çizgilerle çizelim. Faizlerin makul seviyelerin üzerinde olmasının kabul edilemez olduğu ve ekonomiye ne ölçüde zarar verdiği gerçeğini hiç bir kimse dünyanın neresinde olursa olsun inkar edemez. Zaten bu gerçek daha "ekonomiye giriş" kitaplarının ilk sayfalarında yazıyor. Zararları madde madde sıralanıyor. Ben de birkaç kez en dikkat çekenleri dikkatinize sunmuştum. Yatırım ve tüketimlerin ötelenmesi, finansman maliyeti kanalıyla enflasyon üzerinde baskı oluşturması, kamu açığı finansman maliyetini artırması, firma bilançolarının mali kalitesinin bozulması gibi olumsuz etkileri iktisat yazınında yer almaktadır.
Kesinlikle ve kesinlikle faizlerin makul seviyelerde olması gerekir. Ama bir yerde risk primi şeklinde basitçe tanımlayacağımız faizlerin inişi Merkez Bankası'nın rasyonel politikaları ve güçlü iletişim ile oluşturacağı güven zemininde olabilir.
Koşullardan kopuk yapılan faiz indirimini ya da faiz artışını piyasalar takip etmez.
Tabi takip edeceksiniz gibi bir mevzuat da yok. Dolayısıyla mevduat faizi dışında diğer faizleri peşine takamadığı gibi beklentileri de yönetemez. Sözün özü parasal aktarım mekanizmasını sağlıklı işletemiyor. Biliyorsunuz bu durumu ben arabanın önde atın arkada olduğu at arabasına benzetiyorum.
DIŞSAL FAKTÖRLER ATLANMAMALI
Merkez Bankası'nın doğrudan fiyat istikrarı odaklı politikalardan uzaklaştığı bu dönemin özelliklerini göz ardı etmemeliyiz. Küresel enflasyon gelişmiş ülkeleri ciddi şekilde etkilemeye daha doğrusu zorlamaya başladı. İster istemez pandemi sürecinde uyguladıkları olağanüstü genişleyici politikalardan beklenenden daha çabuk ve hızlı çıkmak zorunda kalacaklar gibi görünüyor.
Zaten FED tahvil alım miktarını azaltmaya başladı bile. Dikkat ederseniz henüz dolar sakin seyrini koruyor. Geçen sene bir ara 100'ün üzerine çıkmış olan Dolar Endeksi şu günlerde 95'ler düzeyinde.
Bu olası süreci iyi hesaplayan ülkeler bir süre önceden harekete geçerek ulusal paralarının önünde kalkan oluşturacak önlemleri almaya başladılar bile.
Bu ülkelerin büyük kısmında üstelik enflasyon daha makul seviyelerde ve döviz rezervleri de güçlü.
Merkez Bankası'nın kararları artık biliniyor. Aralık toplantısının sonucunu da şimdiden açıkladı; 100 baz puan daha indirim yapacak.
Oysa merkez bankaları gelişmeleri takip edeceğiz ve koşullara göre aksiyon alacağız mesajı verirler. FED gibi.
